Λογοτέχνες, συγγραφεῖς καὶ δικτατορία. Ἡ στάση τοῦ Ῥένου Ἀποστολίδη. Ἀπ' αὐτὴ τὴν περίοδο κι ὥς τὸ τέλος τῆς ζωῆς του ὁ Ῥένος ἐπανέρχεται ὁλοένα καὶ συχνότερα στὸν Ἐμφύλιο, σὲ διηγήματα καὶ μυθιστορήματά του. Τὸ περιοδικό "Τετράμηνα"(1974) καὶ οἱ Προσωκρατικοί.
Στὴ διάρκεια τῆς Δικτατορίας, ἀντίθετα μὲ τὴν κοινὴ γραμμὴ τῆς πλειονότητας τῶν λογοτεχνῶν, ὁ Ῥένος χτύπησε τὸ καθεστὼς γράφοντας κι ὄχι σιωπῶντας... Ἀφοῦ, πρῶτα-πρῶτα, ἔκλεισε τὸ περιοδικὸ στὶς 21-4-'67, ἤδη στὸ τέλος τῆς χρονιᾶς, Δεκέμβριο τοῦ 1967, τυπώνει τὴ Γέμιση τοῦ φεγγαριοῦχωρὶς τὴ σφραγῖδα τῆς Λογοκρισίας! (Λεπτομέρειες γιὰ τὴν ὅλη περιπέτεια καὶ τὴν ἔρευνα τῆς Ἀσφάλειας, μεσάνυχτα σπίτι του, βλ. στὴν Οὐλὰν Μπατόρ, 518-33.) Στὰ μέσα τῆς ἑπόμενης χρονιᾶς γράφει τὴν ἀνοιχτὰ ἀντιμιλιταριστικὴ νουβέλλα Ὁ Α2, ξανατυπώνει τὴν ἐξαντλημένη Πυραμίδα 67, καὶ τὸ Δεκέμβριο ἐκδίδει τὰ Κλειδιά, μ' ἕξι μονογραφίες, ἀγνοῶντας πάλι τὸ καθεστὼς τῆς προληπτικῆς Λογοκρισίας. Τὸ 1969 ὁ Ῥ., ποὺ βοηθοῦσε στὴν ἀνθολόγηση τὸν πατέρα του ἤδη ἀπ' τὴ δεκαετία τοῦ '50, ἀποφασίζει, μὲ τὴ θερμὴ συγκατάνευση τοῦ Ἡρακλῆ, μιάν ἐξ ὁλοκλήρου νέα καὶ συμπληρωμένη ἔκδοση τῆς Ἀνθολογίας. Εἶχε στὴ διάθεσή του τὸ πολύτομο ἀνθολογικὸ Ἀρχεῖο τοῦ Η.Ν.Α., ἕναν τερατώδη ὄγκο δεκάδων χιλιάδων ποιητικῶν συλλογῶν, ἀνέκδοτα (δοσμένα ἀπ' τοὺς ἴδιους τοὺς ποιητές), καθὼς καὶ τὴ συνδρομὴ τῆς Ἐθνικῆς Βιβλιοθήκης (ὅπου εἶδε ὅσα βιβλία δὲν εἶχε καταφέρει νὰ βρῇ). Ἔτσι, θεωρῶντας τὸ μέγιστο δυνατὸν τῆς ποιητικῆς παραγωγῆς καὶ παρὰ τὴν ἰδιαίτερη αὐστηροποίηση τῶν κριτηρίων, ὁ Ῥένος διπλασιάζει τὶς σελίδες τῆς νέας, 10ηςἔκδ. (1650 σελ. κ' 600 ποιητές). Ἀμέσως μετά (1973) καταπιάνεται μὲ τὴν Ἀνθολογία Διηγήματος (ὁ δ΄τόμος της βγῆκε τὸ 2000, κ' ἐφεξῆς ξεκίνησε ἡ ἐπαναθεώρηση τῶν πρώτων ἀπ' τοὺς Η.-Σ. Ἀποστολίδη, μὲ νέα κριτικὴ θεώρηση τῶν βασικῶν κειμένων καὶ στοιχειοθεσία). Σήμερα, ἡ ἑπτάτομη (3+4) Ἀνθολογία κυκλοφορεῖ σὲ ἑνιαῖο σχῆμα κ' ἐκδοτικὴ ἐμφάνιση, κι ἀποτελεῖ ἔργο τῶν Ἡρακλῆ, Ῥένου, Ἥρκου καὶ Στάντη Ἀποστολίδη. Ἡ συμβολὴ τῶν δυό τελευταίων, ποὺ χρονολογεῖται ἤδη ἀπ' τὸ 1978, κορυφώνεται στὰ τέλη τῆς δεκαετίας τοῦ '90 - κυρίως γιὰ τὸ Διήγημα, κ' ἐξακολουθεῖ μὲ τὴν ἐπεξεργασία τοῦ πρὸς ἀνθολόγηση νέου ποιητικοῦ ὑλικοῦ, ποὺ θὰ λάβῃ συγκεκριμένη μορφὴ τὰ ἑπόμενα χρόνια...
Στὸ ἐναρκτικὸ φύλλο τοῦ γ΄τόμου τῆς Ποιητικῆς Ἀνθολογίας (1972) ὁ Ῥ. σημείωνε ρητά: "Ὅλα τὰ βιβλία Η.Ν.Α. καὶ Ρ.Η.Α., τὸ '67-'70, βγῆκαν περιφρονῶντας τὴ λογοκρισία τῆς δικτατορίας"! 
Μὲ τὸ συστρατιώτη του Κωστὴ Μαρμακεθιανάκη
(τό «κρητικόπουλο», τόν «Κωστῆ» τῆς «Πυραμίδας 67»), συναντημένοι 50 χρόνια μετά, στὸ Καμινάκι Λασιθίου.
Τελειώνοντας τὴν Ποιητικὴ Ἀνθολογία βγάζει δυὸ καινούργια βιβλία, τὴν Ἄλλη Ἱστορία, κι ἀμέσως μετὰ τὴν Ἀνθύλη (1973). Τὸ 1974 στήνει τὸ κριτικό-λογοτεχνικὸ περιοδικὸ Τετράμηνα, ἀπ' ὅπου, ὣς τὸ τεῦχος 18 (1979), ἀσκεῖ ἀμείλικτη κριτικὴ κατὰ τῶν δῆθεν ἀντιστασιακῶν, καὶ παράλληλα δημοσιεύει νέα διηγήματά του, μὰ κατεξοχήν, σὲ συνέχειες, μεγάλο τμῆμα (:κυρίως τὸ εἰσαγωγικό, περὶ τῆς ὅλης κλασσικῆς παιδείας) τῆς πολύχρονης μελέτης κ' ἑρμηνευτικῆς του γιὰ τοὺς Προσωκρατικούς, κ' ἰδίως γιὰ τὸν Ἡράκλειτο... (Ἄλλα κομμάτια της φιλοξενήθηκαν κατὰ καιροὺς σὲ διάφορα περιοδικά, ὡστόσο μέρος τῆς ἀνολοκλήρωτης πάντως αὐτῆς, πρωτότυπης καὶ ἄκρως ἐνδιαφέρουσας ἐργασίας --κυρίως γιατὶ ἐκεῖ μέσα, στὴν πάλη του μὲ τὸν ἀρχαῖο Λόγο, διατυπώνει κ' ἐντελῶς δικές του σκέψεις--, παραμένει ἀνέκδοτο στὸ προσωπικό του Ἀρχεῖο, περιμένοντας τὴ συστηματοποίηση κ' ἑνιαιοποίηση τοῦ ὑλικοῦ...)
Ἀξιοσημείωτο πὼς ὁ Ῥένος, ἀπ' τὸ 1950 ὣς τὸ 1968, γράφει ἀποκλειστικὰ διηγήματα, κριτικὲς καὶ δοκίμια, ἔχοντας ἐντελῶς ἀπομακρυνθῆ ἀπ' τὴ θεματολογία τοῦ Ἐμφυλίου... Ὅμως, ἀπ' τὸ 1968, μ' ἀφορμὴ ἴσως τὸν Α2, ξαναγυρνάει ὁλοένα καὶ συχνότερα στήν "παλιὰ πληγή" (μ' ἄλλη διάθεση καὶ πρισματική, κ' ἐνίοτε σαρκαστική, ἤ ἀκόμα καὶ νοσταλγικὴ τῶν βιωμάτων), ἔτσι ὥστε θὰ μποροῦσε νὰ χαρακτηριστῇ ὡς καθαυτὸ ἱ σ τ ο ρ η τ ὴ ς τοῦ Ἐμφυλίου...
